Bijzonder bunkercomplex op Terschelling

Bij het bunkermuseum Terschelling kom je alles te weten van de rijke oorlogsgeschiedenis. De Tigerstelling bunkers bestaat uit een groot complex van bunkers in de duinen, van waaruit de Duitsers geallieerde vliegtuigen in de gaten hielden en uit de lucht schoten. Loop langs de vele bunkers of boek een rondleiding bij de Stichting Bunkerbehoud Terschelling. Tijdens deze rondleiding leiden vrijwilligers je door de loopgraven en door enkele bunkers. Zij vertellen je alles over dit bijzondere bunkercomplex op Terschelling.

In de Tweede Wereldoorlog woonden 3300 mensen op Terschelling. Daar kwamen in het begin van de oorlog opeens zo’n 2200 Duitsers bij. Zij bouwden verspreid over het hele eiland tientallen bunkers, als onderdeel van de Atlantikwall langs de hele Noordzeekust. In West kwam het grootste complex voor Terschelling: de Tigerstelling. Dit is een van de weinige bunkercomplexen in Nederland die nu nog (bijna) compleet aanwezig is.

Terschelling was uit strategisch oogpunt gekozen. Want boven de Noordzee vlogen veel bommenwerpers uit Engeland, richting Duitsland. Ook werd er een hevige strijd gevoerd tussen de Duitse luchtmacht en de geallieerden. Duitsland bouwde in de duinen van West observatieposten en radarstellingen, waarmee ze al vanaf 300 kilometer geallieerde vliegtuigen konden aan zien komen. Zo hebben de Duitsers vanaf Terschelling bijna 200 vliegtuigen kunnen neerhalen. Deze zijn allemaal in zee gestort.

Sinds enkele jaren zijn de bunkers van de Tigerstelling te bezichtigen, nadat ze vanaf de jaren zeventig onder het zand hebben gelegen. Staatsbosbeheer had ze bedekt, omdat ze dat veel veiliger vonden. Maar veel Terschellingers hechtten aan de geschiedenis van hun eiland en een groep vrijwilligers begon in 2012 met het graven naar en blootleggen van de bunkers. Het resultaat van dit harde werken is het bunkermuseum Terschelling nu toegankelijk is voor publiek. Hier kun je een rondleiding doen en de inmiddels museale bunkers bezichtigen. Vrijwilligers vertellen je alles over de Duitsers, hun voormalige radarstelling en waarom zij de enorme bunkers daar bouwden.

Zo bezoek je bijvoorbeeld de enorme bunker, die als bijnaam Bertha heeft. Dit was de centrale en bomvrije bunker, van twee verdiepingen hoog. Hij meet twintig bij twintig meter en heeft muren van twee meter dik beton. Tijdens de oorlog stond hier de apparatuur opgesteld, waarmee de Duitsers informatie over de situatie in het luchtruim verzamelden. Hier werkten en woonden dertig Duitsers en vanuit dit kolos coördineerden ze bovendien de gevechtsleiding in het luchtruim boven Terschelling. Je bezoekt tijdens de rondleiding ook de Luchtafweergeschutbunker G23. Deze is nu ingericht zoals hij tijdens de Tweede Wereldoorlog was, met onder meer het verblijf van de commandant. De Kantinebunker heette in de oorlog ‘Wirtschafgebäude’. Deze was bovengronds gebouwd en diende als kantine en ontspanningsruimte. Hier hielden de Duitsers soms feestavonden of keken ze naar films. Het had een min of meer huiselijke sfeer door twee kachels met een mooie schouw. Sinds het bestaan van het Bunkermuseum doet dit gebouw dienst als het informatiecentrum van de Bunker Stichting. Maar er liggen nog veel meer bunkers, onder meer de Gevangenisbunker. Aanvankelijk vonden hier alle telefoon- en radarverbindingen plaats, maar later werd deze gebruikt als gevangenis voor Duitsers die teveel gedronken of zich anderszins misdragen hadden.

Meer informatie:

Het Bunkermuseum is geopend van dinsdag tot en met zondag. Hier kun je een film kijken en zijn er foto’s en maquettes die een goed beeld geven van de bunkers en de oorlog op Terschelling. De entree is inclusief film, routekaart en speurtocht voor kinderen.

Je kunt ook een rondleiding boeken. Reserveer van tevoren via de website van het Bunker Museum. Let op: de rondleiding is niet geschikt voor kleine kinderen of mensen die slecht ter been zijn. Rolstoelgebruikers kunnen de bunkers helaas niet in.