Het Waddeneiland Terschelling bestaat uit diverse dorpen en buurtschappen. Het eiland heeft een lintbebouwing, waarbij de plaatsen aan de ‘Hoofdweg’ van West naar Oost gebouwd zijn. Via diverse uitvalswegen zijn de stranden, fietspaden en zomerhuisgebieden te bereiken.
West-Terschelling is de plek waar je aankomt met de boot. Het is de grootste plaats van Terschelling en heeft een oude kern met allerlei winkels, musea en horecagelegenheden. Het Brandarisplein vormt het middelpunt, met de karakteristieke vuurtoren de Brandaris. Er wonen zo’n 2700 mensen in het dorp dat de eilanders zelf kortweg ‘West’ noemen. Vanuit het dorp loop je zo het Groene Strand op, of het Seinpaalduin, vanwaar je een prachtig uitzicht hebt. De haven van West ligt aan de enige natuurlijke baai van Nederland en er liggen onder andere plezierjachten, charterschepen en garnalenvissers.
West aan Zee is één van de badplaatsen op Terschelling en ligt op ongeveer zes kilometer van West. Het plaatsje heeft geen inwoners en bestaat volledig uit vakantiewoningen. Daarnaast vind je er strandpaviljoen West aan Zee en Hotel Paal 8. Het strand bij West aan Zee is zeer breed en ontzettend mooi. Tijdens de zomervakantie is er een bemande KNRM-lifeguardpost te vinden.
Hee is een klein gehucht dat bestaat uit een rijtje boerderijen, kampeer- en recreatieterreinen. Kenmerkend aan Hee is het ‘Duinmeertje’, dat in 1962 werd gevormd wegens behoefte aan zand voor de verhoging van de dijk. Het Meertje van Hee werd in 1970 in gebruik genomen als recreatieplas, het is er ’s zomers dan ook een levendig gebeuren.
Horp is de naam van een terp tussen West en Midsland en is onderdeel van het gehucht Kaard. Op de terp staat een boerderij, die stamt uit het jaar 1885.
Kaard is een gehucht met zo’n 14 inwoners, verdeeld over een groepje boerderijen. Er worden ook een aantal appartementen verhuurd aan toeristen, voor een vakantie of weekendje weg naar Terschelling.
Kinnum ligt aan de Waddendijk, ten zuiden van Baaiduinen en Kaard. Het is één van de oudste nederzettingen van Terschelling en telt zo’n 37 inwoners. Het gehucht bestaat uit een rijtje boerderijen, waarvan drie in bedrijf zijn. De overige panden zijn verbouwd tot appartementencomplex en worden verhuurd aan toeristen.
Het dorp Baaiduinen is pas in de negentiende eeuw als een zelfstandige nederzetting erkend en daarmee het jongste dorp van Terschelling. Het dorp bestaat uit een rij oude Terschellinger boerderijen aan weerszijden van de hoofdweg en er wonen ongeveer 110 mensen in Baaiduinen.
Het gehucht Striep telt zo’n 18 inwoners en stond vroeger ook wel bekend als Zurijp, Surijp, Suryp, Sirip, Seerijp of Zeerijp. Striep verwijst naar de oudste nederzetting van Terschelling, waar in de Middeleeuwen de eilander adel woonden. Het huidige Striep ligt iets ten oosten van het toenmalige gehucht.
Iets ten zuiden van Midsland ligt het Strieperkerkhof en er staat een beeld van het Stryper Wyfke, die volgens een Terschellinger sage nauw verbonden is met de inval van de Engelse vloot in 1666. De Engelsen staken het dorp West-Terschelling in brand en trokken verder over het eiland, richting het oosten. In de rook en mist zagen ze in de verte de grafheuvel met enkele zerken. “Ze staan er bij honderden, maar liggen er bij duizenden”, zei het Stryper Wyfke, verwijzend naar de graven. De Engelsen dachten dat er een vijandelijk leger lag en maakten direct rechtsomkeer. Zo heeft het Styper Wyfke het oosten van het eiland gered van plundering en brand.
Landerum is een dorp met ongeveer 92 inwoners en bestaat, net als Baaiduinen, uit een rij boerderijen en woningen aan weerszijden van de hoofdweg. De klemtoon in de uitspraak ligt op ‘an’, wat zou verwijzen naar hoe het er vroeger uitzag: ‘land er om’.
Midsland ligt precies in het midden van het bewoonde gebied op Terschelling en is het op één na grootste dorp met zo’n 1300 inwoners. Rondom de kerk vind je een gezellig centrum, met een winkelstraat, goede restaurants, bars en terrassen. Midsland is het hart van evenementen zoals Rock and Roll Street , de Sint Jan paardenrace, de Midwintermarkt en de Beestemerk. In dit dorp wordt ook de burenplicht in ere gehouden: bij een overlijden regelen de buren de begrafenis. De terrassen worden leeggeruimd en de vlaggen worden gestreken.
Midsland Noord ligt tussen Midsland aan Zee en het dorp Midsland in. Je vindt er een aantal restaurants, verschillende overnachtingsmogelijkheden, een fietsenverhuur en een hengelsportwinkel.
Midsland aan Zee is een badplaats op Terschelling en bestaat uit recreatiewoningen. Op het strand is een paviljoen te vinden en tijdens de zomervakantie zijn er lifeguards op het strand.
Formerum is een dorp met zo’n 280 inwoners. Het is de geboorteplaats van ontdekkingsreiziger Willem Barentsz en de enige molen van Terschelling is er te vinden: de Koffiemolen. Het dorp heeft een supermarkt, restaurants, een kroeg, een jeugdcamping en er zijn twee musea te vinden. Het Wrakkenmuseum en de Cranberryfabriek. In de Middeleeuwen gold Formerum als belangrijkste dorp van oost-Terschelling en je vindt hier de oudste boerderijen van Terschelling. Zo staat het ‘Spylske Huus’ aan de zuidkant van het dorp, een beschermd monument daterend uit 1759.
Formerum Noord is een buurtschap waar onder andere campings en vakantieparken te vinden zijn. Daarnaast tref je er een ponycentrum en een snackbar. Er wonen ongeveer 25 mensen.
Formerum aan Zee is een badplaats op Terschelling en vind je aan het eind van de badweg van Formerum. Zoals in de andere badplaatsen heeft Formerum aan Zee geen inwoners. Je vindt er een hotel, restaurant en een strandtent. ’s Zomers zijn er lifeguards van de KNRM aanwezig die op het strand een oogje in het zeil houden.
Lies is een dorp op Terschelling dat bestaat uit een kern van boerderijen en woningen langs de hoofdweg en een tweetal kleinere kernen ten noorden, die de naam Kathoek en Noordhoek dragen. In de duinen ten noorden van Lies ligt het reservaat de Koegelwieck. En op de grens met het dorp Hoorn ligt een klein elzenhakhoutbos met de naam Lergerbos. Een inwoner van Lies wordt op Terschelling dan ook ‘Lerger’ genoemd. In Lies vind je een hotel met wellness, een supermarkt, winkels en woningen. Lies telt zo’n 135 inwoners.
Hoorn is een langgerekt dorp met als karakteristiek herkenningspunt de Sint Janskerk. Deze kerk is gebouwd in 1250 en daarmee de oudste kerk van Terschelling. Bij de kerk staat de Sjouw, een bal die gehesen werd om het werkvolk in de wijde omtrek te laten weten dat het tijd was voor de middagpauze. Vanaf het midden van de jaren ’70 is Hoorn groter geworden, dankzij de bouw van enkele nieuwbouwwijkjes. Er wonen nu ongeveer 445 mensen. In Hoorn vind je een aantal winkels, restaurants en er zijn tal van leuke activiteiten te ondernemen.
Oosterend is het laatste dorp op het bewoonde deel van Terschelling. Je vindt er enkele restaurants, overnachtingsmogelijkheden, een kaasmakerij en een aantal veehouderijen. De hoofdweg eindigt in dit mooie plaatsje, verder kun je niet met de auto. Oosterend grenst aan het fraaie natuurgebied de Boschplaat en is voor natuurliefhebbers het startpunt voor een mooie fiets- of wandeltocht. Via de badweg kom je bij het Noordzeestrand, waar je een strandpaviljoen treft.
